สำหรับปีที่มีฝนตกมากและเกิดน้ำท่วมใหญ่เช่นปี 2554 จะทำให้มีผลต่อสวนมะนาวในหลายๆจังหวัดของประเทศไทย โดยมะนาวบางสวนอาจโดนน้ำท่วมเสียหายไปเลยทั้งหมดก็มีเนื่องจากน้ำท่วมขังเป็นเวลานาน หรือบางสวนอาจจะไม่ท่วมแต่เจอฝนตกชุกทุกวันทำให้ดินไม่มีโอกาสได้แห้งเลยเป็นเวลานับเดือน ดังนั้นเราพอจะจำแนกระดับความเสียหายและการฟื้นฟูได้เป็น 2 รูปแบบคือ

- น้ำไม่ท่วมแต่ฝนตกติดต่อกันเป็นเดือนและระบบระบายน้ำไม่ดี ลักษณะแบบนี้จะมีผลมากๆกับมะนาวที่เพิ่งปลูกใหม่เนื่องจากระบบรากยังไม่แข็งแรงและมีจำนวนมากพอ โดยใบจะเหลืองด่าง และบางต้นอาจจะแห้งจากปลายกิ่งลงมา การฟื้นฟูหลังจากฝนหยุดนั้นให้ตัดแต่งกิ่งที่แห้งออกไปเผาทิ้งเสีย และทำการพรวนดินให้โปร่ง เป็นบริเวณกว้างรอบๆทรงพุ่ม และให้แดดส่องถึงแล้วฉัดพ่นด้วยแพนโคแซบบริเวณใบและลำต้น พร้อมทั้งให้ปุ๋ยเคมีสูตร 25-7-7 โดยห้ามใช้ปุ๋ยคอกเด็ดขาดในช่วงระยะนี้ จากนั้นประมาณ 20 วัน ระบบรากเริ่มฟื้นตัวเอง จะทำให้มะนาวเริ่มแตกยอดอ่อนออกมา และใบที่มีสีเหลืองจะค่อยๆเขียวเข้มขึ้นมาเช่นกัน แต่สำหรับบางต้นที่ระบบรากโดนทำลายหรือเน่าไปมากแล้วนั้นอาจจะฟื้นตัวช้ากว่านี้หรือแย่ที่สุดอาจจะแห้งตายในที่สุด แต่จะเป็นส่วนน้อยเท่านั้นเอง

- น้ำท่วมขัง ในการท่วมแบบนี้มี 2 ลักษณะคือ ท่วมแล้วระบายน้ำได้รวดเร็วภายใน 1-2 วัน แบบนี้มะนาวจะไม่มีปัญหาอะไรหลังน้ำลดก็ดูและแบบทั่วๆไปตามปกติ ฉีดพ่นแพนโคแซบให้ทั่วถึงทั้งต้นและใบ ส่วนอีกลักษณะคือน้ำท่วมขังเป็นเวลานาน แบบนี้ต้องทำใจเพราะระบบรากจะถูกทำลายเสียหายแทบทั้งหมด ต้องเตรียมหากิ่งพันธุ์เพื่อปลูกใหม่เท่านั้น เพราะหากรอดอยู่ก็เปรียบเหมือนคนพิการแล้วก็ว่าได้

แต่ทางที่ดีที่สุดของปัญหาเรื่องน้ำท่วมขังนั้นแนะนำว่าควรป้องกันจะเป็นการดีที่สุดโดยก่อนปลูกควรศึกษาย้อนหลังว่าบริเวณที่จะปลูกมะนาวนั้นเคยมีประวัติน้ำท่วมขังหรือไม่ และท่วมบ่อยขนาดไหนเพื่อหาทางวางแผนป้องกัน เช่นเลี่ยงมาปลูกในบ่อซีเมนต์ หรือหากปลูกลงดินก็ควรทำการยกร่องเพื่อให้น้ำระบายได้หากฝนตกหนัก หรือทำร่องน้ำให้น้ำระบายได้สะดวก เพราะมะนาวหากดินแฉะนานๆระบบรากจะเสียหาย มีผลต่อผลผลิตหรือการเจริญเติบโตของทรงพุ่ม

581 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร